No, muszę, po prostu MUSZĘ ci o tym napisać. Bo to jest sprawa, z którą (zwłaszcza ostatnimi czasy) mam ciągle do czynienia. Chodzi o…
zwolnienie pracownika z powodu
likwidacji bądź redukcji zatrudnienia
Potocznie myślimy o likwidacji stanowiska pracy zawsze, gdy zwalniamy pracownika z przyczyn od niego niezależnych. Większość wypowiedzeń, które widziałam ostatnimi czasy, posługuje się nieprawidłowo pojęciami likwidacji stanowiska pracy lub redukcji etatów.
Dwie różne przyczyny wypowiedzenia
Natomiast ja chcę ci powiedzieć, że to są zupełnie dwie różne sytuacje, a co za tym idzie dwie różne przyczyny wypowiedzenia. Czym innym jest likwidacja danego stanowiska, a czym innym redukcja etatów. Powiesz, a co za różnica, skoro i tak zwalniam pana X czy panią Y i nie mówię, że to on czy ona zawinili. No niezupełnie. Bo musisz wiedzieć, że …
… diabeł tkwi w szczegółach
A ponieważ to są zupełnie różne sytuacje, to każda z nich znajdzie zastosowanie w innym przypadku. A jeśli pracownik odwoła się od wypowiedzenia, to będą się z nimi wiązać inne twoje obowiązki w procesie.
Likwidacja stanowiska pracy
Likwidacja stanowiska pracy jest wtedy, jeśli ze swojej firmy definitywnie likwidujesz dane stanowisko (jeśli jest jedyne/unikalne) lub wszystkie danego typu stanowiska.
Czyli na przykład masz w firmie księgową, ale zamierzasz podpisać umowę z zewnętrzną firmą księgową i nikt w twojej firmie nie będzie się księgowością już zajmował. Inny przykład to usuwasz cały dział informatyczny i wobec tego likwidujesz wszystkie stanowiska informatyków.
Innym przykładem likwidacji może być sytuacja, w której, aby ciąć koszty rozdzielasz zadania jednej osoby pomiędzy kilku innych pracowników np. w twojej firmie na recepcji pracowała recepcjonistka i kilka sekretarek. Rezygnujesz z recepcjonistki, bo aktualnie jej zadania będą wykonywały sekretarki.
Jeśli pracownik zakwestionuje wypowiedzenie z powodu likwidacji, to będziesz mieć obowiązek wykazać w sądzie, że faktycznie tego stanowiska w Twojej firmie już nie ma. Sama zmiana nazwy oczywiście nie oznacza, że stanowisko zostało zlikwidowane…
Redukcja etatów
Z redukcją etatów będziesz mieć natomiast do czynienia, jeśli co prawda nie usuwasz na dobre danego stanowiska (stanowisk) ze struktury swojej firmy, ale zmniejszasz liczbę osób pracujących na danym stanowisku.
Czyli na przykład masz w firmie 10 przedstawicieli handlowych, ale uważasz, że wystarczy 9. Miałeś 3 sekretarki, teraz będziesz mieć dwie. Wobec tego musisz dokonać redukcji etatów.
Kryteria doboru do zwolnienia
Dlaczego to rozróżnienie jest takie ważne?
Ponieważ w przypadku redukcji etatów musisz zastosować odpowiednie kryteria doboru danego pracownika do zwolnienia. Co więcej, musisz pracownikowi te kryteria wskazać. Czyli w wypowiedzeniu oprócz tego, że napiszesz, że zwalniasz z powodu redukcji etatów, musisz również napisać, dlaczego do zwolnienia został wybrany ten konkretny pracownik spośród innych. Nie raz odpowiednie zakreślenie grupy pracowników, spośród których będziesz wybierać ma kluczowe znaczenie.
Pamiętaj, że nie każde kryterium doboru może zostać uznane za uzasadnione. Zasadniczo takie kryteria jak dotychczasowy stosunek do obowiązków, przydatność do pracy na danym stanowisku są uważane za uzasadnione.
W niektórych przypadkach sprawdzą się również takie kryteria jak kwalifikacje i doświadczenie zawodowe pracownika, wysokość jego zarobków. Ale zastosowanie i wskazanie prawidłowych kryteriów zawsze wymaga szczegółowej analizy i zależy od konkretnego przypadku.
To jest to, nad czym my prawnicy łamiemy sobie nieraz głowy 😉 W każdym razie, jeśli pracownik odwoła się od wypowiedzenia z powodu redukcji etatów, trzeba będzie wykazywać w sądzie, że zastosowane kryteria były w dane sprawie sprawiedliwe i uzasadnione.
A co z odprawą?
Pisałam o tym już kilka razy, ale wspomnę raz jeszcze, bo to ważne. Jeśli zwalniasz pracownika z przyczyn go niedotyczących to w niektórych przypadkach będziesz mieć obowiązek wypłaty odprawy.
Więcej szczegółów znajdziesz w artykule: Odprawa dla zwalnianego pracownika.
Zdjęcie: Tina Bosse on Unsplash